Zespół Sudecka – algodystrofia

Obecnie nazywany RSD – odruchową dystrofią współczulną.

Charakteryzuje się nieprawidłową regulacją naczynioruchową, bólem, osteoporozą, plamistym zanikiem kości w obrazie rtg i obrzękami kończyny i tkanek okołostawowych. Najczęściej rozwija się w ciągu 2-4 tygodni po urazach okolicy nadgarsta i stawu skokowego[1].

1Teorie powstawania

• Naczynioruchowa – zwężenie kapilar lub poszerzenie anastomoz tętniczo-żylnych doprowadza odpowiednio do przesycenia tkanek CO ₂ lub niedotlenienia tkanek

• Hormonalna – zaburzenia hormonów nadnerczowych

• Mechaniczna – RSD jest następstwem biernego przekrwienia kończyny po urazie

• Zapalna – podana jeszcze przez Sudecka, zakładająca że rozwój RSD jest spowodowany lokalnym wydzielaniem substancji indukujących zapalenie. Argumentem wspierającym tą teorię są obserwacje powstawania wolnych rodników, jak również korzystne działanie witaminy C w zapobieganiu rozwojowi RSD[2].

2Obraz kliniczny

Zależy od etapu choroby. Wyróżnia się 3 etapy, a przejścia pomiędzy nimi są płynne. Choroba może zatrzymać się, lub cofnąć w 1 i 2 etapie, jeśli rozwinie się etap 3 nie ma już restitutio ad integrum.

Okresy:

1. ostryvel.gorący

2. dystrofiivel. zimny

3. zaniku

D iagnostykę najlepiej prowadzić z pomocą trójfazowej scyntygrafii z technetem (metylodifosfonian-Tc ^99m )[3]

2.1Okres ostry

• Trwa kilka tygodni do kilku miesięcy.

• Silny palący, piekący ból, o rozlanym charakterze, obejmujący sąsiednie okolice

• obrzęki kończyny jak i tkanek okołostawowych

• przekrwienie powoduje wzrost ucieplenia kończyny i sprawia, że skóra jest napięta, błyszcząca i sinoczerwona.

• Zmiany troficzne powodują szybszy wzrost włosów i paznokci

• w RTG jest nierównomierne, plamiste odwapnienie kości zwłaszcza w okolicach przynasadowych i ścieńczenie korówki w obrębie trzonu.

2.2Okres dystrofii

• Ból przy próbie ruchu i obciążeniu

• nadwrażliwość na zimno

• skóra chłodna, zimna i wilgotna

• obrzęki robią się twarde i ograniczone

• parestezje i dyzestezje

• w rtg kość z uwydatnionymi konturami (jak po podbiciu kontrastu w monitorze)

2.3Okres zaniku

• algodynia – ból przy dotyku

• obrzęku ustępują

• skóra ścieńczała, blada i błyszcząca.

• Duże zaniki mięśniowe

3Różnicowanie

• Gruźlica kostno-stawowa – ale obrzęki w tbc w okolicy stawu, poza tym nie ma zaburzeń naczynioruchowych

• reumatoidalne zapalenie stawów

• zaburzenia hormonalne – np posterydowe

• frozen shoulder – z-ł bark ręka – obecnie uważa się że to odmiana algodystrofii – leczenie takie samo jak RSD

4Leczenie

• stabilne anatomiczne zespolenie

• wczesne podjęcie ruchomości

• elewacja kończyny i krioterapia jeśli duże obrzęki po złamaniu

• NLPZ[1], tramadol, witamina C[2]

• kalcytonina 1x100j prze 30 dni potem 1x100j/tydz.

• Vicalvit D400 2x1[1]

4.1Okres ostry rsd

• leki p/zapalne i uspokajające

• Kalcytonina, wapń, wit D

• zabronione: fizykoterapia i ćwiczenia bierne[1]

4.2Okres dystrofii i zaniku

• Kalcytonina, wapń, wit D

• fizykoterapia

• ćwiczenia bierne i czynne

• masaże

5Rokowanie

Zależy od nasilenia procesu i momentu rozpoczęcia leczenia. Choroba może się cofnąć w okresie 1 i 2. Od zmian w okresie 3 nie ma powrotu.

6Bibliografia